Nghi thức
khai mạc Năm Thánh thường đi liền với việc mở Cửa Thánh. Tại Rôma, có
bốn Cửa Thánh, được đặt tại các Đền Thánh chính ở Rôma: Đền thờ thánh
Phêrô, Đền thờ thánh Gioan Latêranô, Đền thờ thánh Phaolô ngoại thành,
và Đền thờ Đức Bà Cả. Ngoài Năm Thánh, những cửa này được xây bít kín
lại cách kiên cố. Ngày 8-12-2015 vừa qua, Đức Thánh Cha Phanxicô đã long
trọng mở Cửa Thánh tại Đền Thờ Thánh Phêrô, khai mạc Năm Thánh ngoại
thường về Lòng Thương Xót.
Nói đến
cửa, chúng ta nghĩ ngay đến một giới hạn không gian khép kín. Người ta
bước qua cửa để mà vào trong nhà, hoặc từ trong nhà ra ngoài sân. Ý
nghĩa của Cửa Thánh giúp chúng ta vượt qua khái niệm đơn thuần của không
gian để vươn tới những lãnh vực khác của đời sống người tín hữu.
Không chỉ
là một giới hạn không gian, Cửa Thánh là biểu tượng của một khoảng thời
gian thánh, được khởi đầu bởi việc mở Cửa Thánh. Năm Thánh Lòng Thương
Xót khai mở ngày 8-12-2015 và kết thúc ngày 20-11-2016. Đây là khoảng
thời gian của ân sủng. Trong thời gian này, chúng ta suy tư cầu nguyện
để tái khám phá lòng thương xót bao la của Thiên Chúa, “Đấng giàu lòng thương xót”
(Eph 2,4). Vì là biểu tượng của một thời gian thánh, nên những ai không
tới được Rôma trong Năm Thánh, vẫn có thể được hưởng những ân huệ Chúa
ban, khi cố gắng sống tinh thần của Năm Thánh. Cửa Thánh mở ra trước hết
tại Rôma, rồi sau đó tại các nhà thờ chính toà trên khắp thế giới, dẫn
đưa Giáo Hội hoàn vũ bước vào thời điểm thuận tiện để đón nhận ơn cứu
rỗi. Trong bài giảng khai mạc Năm Thánh Lòng Thương Xót tại Quảng trường
Thánh Phêrô ngày 8-12-2015, Đức Thánh Cha Phanxicô đã nói: “Năm
Thánh ngoại thường này là món quà của ân sủng. Bước vào cánh cửa này
nghĩa là khám phá sự sâu sắc của lòng thương xót của Chúa Cha vốn đón
nhận hết thảy mọi người và gặp gỡ từng người cách cá vị. Chính Thiên
Chúa là Đấng luôn đi tìm chúng ta. Và cũng chính Thiên Chúa đến gặp
chúng ta. Trong Năm này chúng ta sẽ không ngừng lớn lên về sự xác tín
vào lòng thương xót. Quả là một sự hiểu lầm tai hại về Thiên Chúa và ân
sủng của Ngài khi chúng ta luôn nói về sự trừng phạt từ việc Thiên Chúa
phán xét tội lỗi, mà trước đó không nói đến sự tha thứ nhờ vào lòng
thương xót của Ngài”.
Cánh cửa
một ngôi nhà được mở ra đến đón tiếp những người thân thuộc hoặc bạn bè
đến thăm viếng. Cửa nhà thường xuyên mở rộng, chứng tỏ chủ nhân là người
thân thiện, hảo tâm và biết quan tâm đến người khác. Cánh cửa rộng mở
cũng là biểu tượng của lòng quảng đại, sẵn sàng “cho khách đỗ nhà”, giúp
đỡ người cơ nhỡ bất hạnh. Giáo Hội mở Cửa Thánh để dòng suối ân sủng
khởi đi từ Lòng Thương Xót của Chúa tuôn chảy đến khắp mọi nẻo đường của
cuộc sống xã hội hôm nay, một xã hội rất đang cần đến lòng thương xót.
Khi mở Cửa Thánh, Giáo Hội muốn con cái mình, những người đang sống
“trong nhà” hãy nhìn lại mình và cố gắng sống tốt hơn, và hãy dang rộng
vòng tay đến đón tiếp những người còn “ở xa”, tức là họ còn sống trong
lầm lạc, đạo đức khô khan, hay chưa hiệp thông trọn vẹn với Giáo Hội.
Thay vì kết án hoặc xa lánh, chúng ta cần đối thoại, gặp gỡ, và mở cho
họ lối về với đường ngay nẻo chính. Hình ảnh Thiên Chúa được diễn tả qua
dụ ngôn Người Cha nhân hậu, phải là nguồn gợi hứng cho chúng ta sống
tinh thần Năm Thánh (x. Luc 15,11-32). Vì lẽ đó, Năm Thánh đi liền với
ơn Toàn Xá, tức là ơn tha thứ hết mọi tội, với những điều kiện đã được
quy định. Đức Thánh Cha cũng có sáng kiến bổ nhiệm những linh mục “Thừa
sai của Lòng Thương Xót”. Với sự uỷ nhiệm của chính Đức Thánh Cha, những
vị này sẽ được cử hành Bí tích Hoà giải và tha các vạ chỉ dành riêng
cho Toà Thánh mọi nơi trên thế giới.
Cửa là
ranh giới giữa bên trong với bên ngoài của một căn nhà. Khi cánh cửa mở
ra, ranh giới ấy không còn nữa. Có biết bao cánh cửa bị đóng lại trong
mối tương quan đồng loại, thậm chí cả giữa những liên hệ thiêng liêng
nhất như cha và mẹ, vợ và chồng, con cái với nhau, giáo sĩ và giáo dân,
đời tu với đời thường. Vì vậy, Cửa Thánh là lời mời gọi hoà giải, gỡ bỏ
những ngăn cách để cùng chung sống hài hoà, đặt để trọn vẹn đời sống Đức
tin và đời sống hằng ngày trên nền tảng là lòng thương xót. Đức Thánh
Cha Phanxicô đã khẳng định: “Lòng thương xót là luật cơ bản ngự trị
trong con tim của mỗi con người đang nhìn chân thành vào đôi mắt của anh
chị em mình trên đường đời. Lòng thương xót là cầu nối liên kết giữa
Thiên Chúa và con người” (Misericordiae Vultus, số 2). Nhân cuộc họp
báo tại Rôma ngày 4-12-2015, với nội dung chuẩn bị Lễ Khai mạc Năm
Thánh, Đức Tổng giám mục Rino Fisichella, Chủ tịch Hội đồng Toà Thánh về
Tân Phúc Âm hoá, đã nói: “Năm Thánh này sẽ là một kinh nghiệm về lòng thương xót cho mỗi người, giúp họ cảm nhận sâu đậm hơn tình yêu Thiên Chúa, như một người Cha đón nhận tất cả mọi người không trừ ai”.
Nhiệm vụ
của cửa vừa là để đóng lại để xác định một không gian riêng, vừa là để
mở ra để sống chung với hàng xóm láng giềng trong mối tương quan thân
thiện và tình liên đới. Chẳng có ai cứ ở trong nhà mãi mãi, nhưng cần
phải đi ra để hoà nhập với cộng đồng. Cửa Thánh vừa dẫn đưa chúng ta
mạnh dạn tiến vào để gặp gỡ Chúa, vừa mời gọi chúng ta can đảm bước ra
để đến với tha nhân, loan báo Đức Kitô, Đấng đang hiện diện giữa con
người. Mô hình một Giáo Hội “đi ra” được Đức Thánh Cha Phanxicô khẩn
thiết đề nghị: “Giáo Hội ‘đi ra’ là một cộng đoàn các môn đệ truyền giáo đi bước trước, dấn thân và nâng đỡ, sinh hoa trái và vui mừng”
(Tông huấn Niềm Vui Tin Mừng, số 24). Cảm nhận được lòng thương xót của
Chúa nơi cuộc đời mình, mỗi tín hữu có bổn phận phải kể lại cho những
người xung quanh những điều kỳ diệu ấy, để niềm vui của Đức tin được lan
toả đến mọi nẻo đường của cuộc sống. Như thế, Cửa vừa là nơi quy tụ của
những người trở về để đón nhận lòng thương xót của Chúa, vừa là điểm
xuất phát cho một cuộc lên đường mới. Được trang bị bằng ân sủng Năm
Thánh và nghị lực tông đồ, Giáo Hội hướng tới những mùa gặt bội thu.
Chúa
Giêsu đã tuyên bố Người là cửa ràn chiên, ai qua Người mà vào thì sẽ
được cứu (x. Ga 10,1-9). Cửa Thánh nhắc chúng ta nhớ mình là môn đệ của
Chúa Giêsu và thuộc về Giáo Hội của Người. Ngôn ngữ Việt Nam xưa kia
thường gọi những người uyên thâm học thức của Đạo Nho là những người đã
qua “cửa Khổng sân Trình”. Khi vào qua Cửa Thánh, chúng ta được mời gọi
sống căn tính của người Kitô hữu, chọn Chúa Giêsu và giáo huấn của Người
là kim chỉ nam cho mọi hành động và suy nghĩ của chúng ta. Biết bao cám
dỗ trong cuộc sống đời thường muốn đưa chúng ta vào những cửa khác, có
thể dễ chịu và hấp dẫn hơn, nhưng không phải là cửa dẫn chúng ta đến sự
sống đời đời.
Cửa Thánh
đã mở ra, chúng ta hãy cùng bước vào trong tâm tình cảm tạ và niềm vui
hân hoan, với hy vọng Năm Thánh sẽ đem lại cho chúng ta nhiều hoa trái
dồi dào. Hãy cùng tâm niệm ước muốn của Đức Thánh Cha Phanxicô: Xin
cho dầu thương xót tuôn đến với tất cả mọi người, cả những tín hữu lẫn
những người đã lìa xa, như một dấu chỉ cho thấy Nước Thiên Chúa đang
hiện diện giữa chúng ta rồi” (Misericordiae Vultus, số 5).
Gm Giuse Vũ Văn Thiên
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét