Vạn vật
trong vũ hoàn không bao giờ đứng yên cả. Những cái mà ta tưởng là bất
động cũng hàm chứa trong nó rất nhiều chuyển động mà mắt ta không nhìn
thấy được. Cuộc sống của chúng ta cũng là một sự vận hành. Cùng với dòng
thời gian, nó luôn đẩy ta về phía trước, đối đầu với những cái mới,
lãnh hội những cái mới và làm cho ta nên khác đi, dù ta vẫn là ta. Những
nhu cầu của bản thân lôi kéo chúng ta về nhiều hướng, lúc bên này lúc
bên kia,
để có thể sinh tồn. Bị quăng vào hiện hữu, ta không có chọn lựa nào khác, ngoài việc lao mình về phía trước, để tìm kiếm hạnh phúc, để làm cho mình được tròn đầy, để tận hưởng cuộc sống. Tiến về phía trước là một điều tốt. Biết nhìn đến tương lai để phấn đấu là điều đáng khen. Nhưng chỉ biết nhắm về hướng ấy mà đi thôi, liệu có là một điều khôn ngoan?
để có thể sinh tồn. Bị quăng vào hiện hữu, ta không có chọn lựa nào khác, ngoài việc lao mình về phía trước, để tìm kiếm hạnh phúc, để làm cho mình được tròn đầy, để tận hưởng cuộc sống. Tiến về phía trước là một điều tốt. Biết nhìn đến tương lai để phấn đấu là điều đáng khen. Nhưng chỉ biết nhắm về hướng ấy mà đi thôi, liệu có là một điều khôn ngoan?
Có những người ngày đêm suy tính chuyện
làm ăn để có tiền lo cho gia đình. Họ làm việc với tất cả nhiệt huyết và
tài năng, không ngại ngùng gian khổ, không sợ dãi nắng dầm sương. Họ
vạch ra những phương án khả thi và đề ra bao chương trình hữu ích. Những
nỗ lực của họ được đền đáp bằng sự thành công. Họ được mọi người yêu
mến, nể trọng. Nhưng rồi, khi đã đạt tới đỉnh cao của vinh hoa, họ quay
nhìn lại thì chẳng thấy ai cả. Cả một núi vàng cũng không đủ để làm họ
thỏa mãn. Những lời khen đưa đẩy của bao người cũng theo gió bay xa. Họ
chợt nhận ra, bấy lâu nay mình cứ thế thẳng tiến, nhưng mình chẳng biết
mình đi đâu; mình cứ nhắm mắt nhắm mũi lao đầu để giành giật vị trí cao
trong xã hội, nhưng lại không biết rằng mình đã đánh mất đi những giá
trị thật sự của cuộc đời. Thành công khi ấy có còn là thành công nữa
đâu. Làm sao để bước đi về phía trước mà không sợ lạc hướng, không sợ
sai? Một cách duy nhất: hãy biết hồi tâm – quay lại để nhìn vào trong
cõi lòng mình.
Ta hồi tâm để biết là mình luôn thụ ơn.
Nhìn lại bao giờ cũng dẫn ta đến một thái độ biết ơn thật nhiều. Biết ơn
vì mình vẫn còn hiện hữu, biết ơn vì bao điều tốt đẹp vẫn còn ở với
mình, thậm chí biết ơn vì bao khó khăn đang bủa vây, bởi nhờ đó, mà mình
có cơ hội được lớn lên. Biết ơn vì bao món quà mà Tạo Hóa ưu ái dành
tặng cho mình qua gia đình, người thân, họ hàng, đồng nghiệp. Ngọn gió
mát lúc trời nóng, cơn mưa nhẹ làm nảy mầm cây xanh, ánh mặt trời chiếu
soi toàn cõi đất, ánh trăng mềm làm cõi lòng lâng lâng… tất cả dường như
là dấu chỉ của một tình yêu thương siêu nhiên nào đó từ trời gửi tặng
cho ta. Khi biết mình là người thụ ơn và được yêu mến, ta lúc nào cũng
cảm thấy hân hoan, hạnh phúc. Và cho dù chút nữa đây, ta phải đối diện
với những tai ương, ta vẫn đủ niềm tin để hy vọng rằng sau cơn mưa, trời
sẽ lại bừng sáng. Chỉ như thế thôi, ta cũng thấy một sự ấm áp trồi dậy
trong tim mình rồi.
Ta nhìn lại còn là để biết mình đang ở
đâu, nhờ duyệt xét lại tất cả những gì ta đã làm và tình trạng hiện tại
của ta. Thời gian vừa qua, những gì ta làm là tốt hay xấu? Nó có để lại
hậu quả hay ảnh hưởng nào không? Các tương quan của ta như thế nào rồi?
Ta có đủ trân trọng và dành sức lực để vun đắp nó không? Ta có làm điều
gì không hay không? Ta có trao ban tình thương trong cung cách hành xử
của mình không? … Tất cả những câu hỏi ấy giúp ta thức tỉnh và xem xét
lại những bước đường mà mình đã đi qua. Hành trình của ta là hành trình
đi tìm hạnh phúc. Nhưng hạnh phúc nào là hạnh phúc mà ta đang đi tìm,
hạnh phúc ấy có lâu dài không hay chỉ là tạm bợ, hạnh phúc ấy có đáng để
ta đánh đổi cái này cái kia để sở đắc cho bằng được không? Nhìn lại
những gì ta đã làm sẽ giúp ta tìm thấy những tích cực để phát huy và
phát hiện ra những sai phạm để kịp thời dừng lại trước khi quá muộn.
Ta nhìn lại cũng là để vạch tiếp lộ trình
cho tương lai. Sau khi đã phát hiện những điều sai sót, ta lập tức sửa
chữa và không đi theo vết lầy ấy nữa, nhưng quyết tâm tìm đến một lối đi
khác thanh minh hơn, quang đãng hơn và khả dĩ giúp ta tìm về hạnh phúc
vĩnh cửu hơn. Ta sẽ làm gì tiếp đây? Ta nên hành xử như thế nào? Ta cần
có thái độ ra sao? Ta sẽ đối diện với những khó khăn sắp tới bằng cách
nào? Ta nên đầu tư nguồn lực của ta vào đâu để sinh được nhiều hoa trái
tốt đẹp?… Vạch ra một kế hoạch cho tương lai dựa trên những bài học rút
ra được trong quá khứ sẽ giúp ta an tâm bước tiếp mà không sợ lạc đường
và mất hướng. Nó cũng xác định cho chúng ta một con đường mà trên con
đường ấy, ta là người làm chủ lộ trình của mình, chứ không phó mặc hoàn
toàn cho vận may vận rủi. Nhờ đã có trước một bản đồ, ta sẽ không uổng
phí sức lực, không lãng phí thời gian, nhưng sẽ mau chóng đạt được kết
quả. Như thế, ta nhìn lại chính là để có “trớn” mà phóng xa hơn, dũng
mãnh hơn và mau tới được đích hơn.
Có người đã ví cuộc sống hệt như một bản
nhạc. Có lúc lên cao, nhưng cũng có lúc xuống thấp. Có lúc đi nhanh,
nhưng cũng có lúc trôi chậm. Có lúc chạy liên hồi, nhưng cũng có khi
phải dừng lại. Giữa cuộc sống đang chảy trôi cuồn cuộn như thác lũ, lôi
kéo ta, đẩy đưa ta, dập vùi ta với biết bao lo toan và tính toán, biết
dừng lại cũng là một nghệ thuật giúp mang đến cho chúng ta hạnh phúc.
Dòng đời không bao giờ là một đường thẳng tắp trơn tru. Vốn dĩ nó là một
lộ trình phức tạp với nhiều đường cong ngả rẽ. Cứ nhắm mắt mà đi, ta sẽ
bị lạc hướng và trôi dạt như cánh bèo vô định. Có đôi khi ta phải dừng
lại ở một nơi nào đó, vừa nghỉ ngơi, vừa tận hưởng, vừa định hướng cho
tương lai. Có lý trí soi dẫn, ta sẽ biết được đâu là nẻo chính đường
ngay, đâu là con lộ dẫn ta tiến về vùng trời tươi sáng. Ta hiện diện
trên đời này là để “sống”, chứ không phải để bị đọa đày. Dừng lại một
chút để biết rằng mình đang tồn tại và đang sống. Dừng lại một chút để
chiêm ngưỡng những tuyệt tác kỳ công chung quanh. Có đôi khi không dễ để
làm điều này khi ta phải vật lộn với nhiều bận tâm trong cuộc sống. Tuy
nhiên, nếu không biết dừng khi cần dừng, ta đang tự lao đầu xuống vực
sâu để tự chuốc vào mình những thương đau không cần thiết.
Sống giữa cuộc đời cũng hệt như tham gia
vào một cuộc đua. Không tiến tới thì sẽ bị bỏ mặc, bị thụt lùi. Nhưng
tiến tới mà không biết mình đi đâu, không làm chủ được phương tiện của
mình thì nguy cơ chuốc lấy những thất bại và phiền não là rất cao. Lâu
lâu, ta cũng nên tập dừng lại, nhìn vào trong tâm mình để biết xem mình
có đang sống cuộc sống này không, hay chỉ là tồn tại cực chẳng đã. Một
vài phút cuối ngày để hồi tâm, chắc chẳng làm cho ta mất nhiều giờ,
nhưng lại là một liều thuốc rất bổ ích, giúp ta được đổi mới hơn, giúp
tâm trí ta được tỉnh táo hơn và không bị những vòng xoáy của nhân gian
làm hoa mày chóng mặt. Giữa một cuộc chạy đua, cũng có lúc ta phải dừng
lại để lấy sức chứ! Giữa cuộc đời, ta lấy sức bằng một tâm tình tạ ơn,
bằng một thái độ xem xét kỹ lưỡng và một kế hoạch cho tương lai. Bí
quyết của những người thành công phần lớn đều hệ ở điều này.
Pr. Lê Hoàng Nam, SJ
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét