Truyền thống Gia Đình

Mới đây nhạc sĩ Ngọc Sơn tại quê nhà có sáng tác bản nhạc mang tên ‘Tình Cha’, phút chốc thành phổ thông khắp chốn (vươn lên hàng ‘Top Hit’). Mấy câu mở đầu đã đủ gây xúc động không ít:
Tình cha ấm áp như vầng thái dương
Ngọt ngào như dòng nước trôi đầu nguồn
Suốt đời vì con gian nan
Ân tình đậm sâu bao nhiêu.

Rồi năm ngoái ‘trang nhà’ của Giáo phận Phát Diệm có đăng một loạt bài ca tụng tình cha nhân ngày Hiền Phụ, trong đó có bài thơ ‘Lòng Cha’ với mấy câu dạo đầu khá độc đáo như sau:

Giọt máu mầm sinh nối tiếp,
Từng sợi tóc chỉ tay biết thân phận.
Sang hèn định mệnh theo vận,
Thượng Đế an bài số phận đời con.
Mối tình duyên nợ sắt son.
Cuộc đời gắn bó cha con không rời.

Ngày Hiền Phụ có nguồn gốc từ Hoa Kỳ, sau đó truyền thống này lan truyền sang các nước trên thế giới. Thế giới mang ơn bà Sonora Louis Smart Dodd, một người con yêu thương ở Spokane (Washington) vì bà đã tranh đấu để có Ngày Hiền Phụ như ngày nay. Bà cho rằng chúng ta tôn vinh những người Mẹ mà lại quên công khó của những người Cha trên cương vị “chống mũi chịu sào”. Kết quả là Ngày Hiền Phụ được tổ chức lần đầu tiên vào ngày 19-6-1910. Hiện nay, Ngày Hiền Phụ được kỷ niệm vào những ngày khác nhau ở các nước khác nhau. Đa số các nước, kể cả Hoa Kỳ, Anh, Canada, Chilê, Pháp, Nhật và Ấn Độ, đều kỷ niệm Ngày Hiền Phụ vào Chúa Nhật thứ ba của tháng Sáu.

Theo Robert J. Myers, nhà nghiên cứu lịch sử các ngày lễ tại Hoa Kỳ, thì nguồn gốc Ngày Hiền Phụ (Father's Day) đã xuất hiện từ thời La Mã cổ. Thuở xa xưa ấy, Ngày Hiền Phụ được người La Mã gọi là Parentalia, được cử hành từ ngày 12 đến 22 tháng 2 mỗi năm. Thời đó mục đích cử hành ngày Parentalia chỉ để tưởng niệm những người cha đã quá cố, không liên quan gì đến những người cha còn sống. Trong ngày lễ này, các thành viên trong gia đình nhóm họp lại và mang bánh, rượu, sữa, mật, dầu ô liu đến nghĩa trang, đặt trên phần mộ người cha quá cố đã được trang hoàng hoa nến. Kết thúc những giây phút cầu nguyện và tưởng niệm, trong nghi lễ gọi là Caristia (Tình Thương), mọi người tham dự cùng chia nhau dùng các lễ vật nói trên để chứng tỏ họ đã chu toàn trách nhiệm báo hiếu với người cha đã quá vãng…

Có học giả lại tuyên bố rằng Ngày Hiền Phụ đã có từ thời Babylon bị tàn phá. Một thanh niên tên là Elmesu đã khắc Thông điệp Ngày Hiền Phụ trên một tấm thiệp bằng đất sét gần 4.000 năm trước. Elmesu ước mong cha mình có sức khỏe tốt và sống lâu.

 

Ý nghĩa cao đẹp

Ngày Hiền Phụ được coi là rất quan trọng, vì ngày này giúp nhận thức về công lao của những người cha đối với gia đình và xã hội. Việc cử hành Ngày Hiền Phụ không chỉ giúp những người con có cơ hội bày tỏ yêu thương và kính trọng đối với cha mình, mà còn giúp củng cố quan hệ phụ tử và phát triển tình cảm của người con dành cho cha mình.

Thiên Chúa gầy dựng gia đình tiên khởi với ông A-dong bà E-và, với ý nghĩ ông là đầu và bà là trái tim trong một thân thể. Vai trò hệ trọng của người cha cần được trân trọng tuyệt đối, dù trong xã hội nào đi nữa.

Trong tương quan ‘Con-Cha’, ngày Hiền Phụ là ngày giúp con cái nhận thức về công lao của những người cha đối với gia đình và xã hội. Do đó việc cử hành Ngày Hiền Phụ không chỉ giúp những người con có cơ hội bày tỏ yêu thương và kính trọng đối với cha mình, mà còn giúp củng cố quan hệ phụ tử và phát triển tình cảm của người con dành cho cha mình..

Quả thực, những người Cha cũng đáng được tôn vinh như những người mẹ, vì họ đã từng dày công vun đắp, dưỡng dục cho những người con thân yêu của mình và tạo lập cơ ngơi cho gia đình. Thiếu vắng bóng dáng của người cha trong gia đình, những người con sẽ cảm thấy hụt hẫng và mất đi một chỗ dựa rất lớn nên tục ngữ có câu: "Con không cha như nhà không nóc". Những người cha dạy cho con trai biết bảo vệ, che chở cho mái ấm gia đình và dạy cho con gái sự can đảm để vượt qua trước những thử thách cam go.

Ngày lễ tri ân người thân trong gia đình như Ngày của Cha là một món quà ý nghĩa, chứa đựng tấm lòng của con cái đối với cha mình. Đây vừa là nét đẹp trong cách đối nhân xử thế, vừa là ngày gắn kết tình cảm giữa những người thân trong gia đình với nhau, giúp gia đình thêm yêu thương và hiểu nhau hơn. Mục đích của ngày này là cùng với Ngày của Mẹ, con cái có dịp thể hiện và bày tỏ tình yêu thương, kính trọng với những người cha của mình. Trên thế giới ngoài ngày Chúa Nhật thứ 3 của tháng 6 thì còn có nhiều ngày kỷ niệm dành cho cha nhưng nói chung, trong bất kỳ ngày kỷ niệm nào đều có hoa, quà tặng, bữa tối ấm cúng cùng cha và những hoạt động gia đình thân mật.

Không có niềm vui nào sánh được với nụ cười của cha mẹ khi con cái luôn ngoan ngoãn và thành đạt. Vậy thì, hãy biến bất cứ một ngày bình thường nào cũng trở thành Ngày của Cha. Hãy yêu thương, trân trọng những phút giây bên cha, bên gia đình, đừng để đến lúc nhận ra giá trị đích thực của cha, của gia đình trong cuộc sống thì mọi thứ đã muộn màng.

 

Với người Ky tô hữu

Mừng ngày Hiền Phụ, chúng ta nhớ công ơn trời biển của cha mình. Đây là dịp mỗi người con trong gia đình thể hiện lòng tôn kính, nhớ ơn công ơn dưỡng dục sinh thành. Điều này chính là thực thi điều răn Chúa dạy: “Phải thảo kính cha mẹ”. Với người tín hữu, người Cha sinh thành phần xác nhưng cũng là người Cha của Đức tin, đã thông truyền cho con cái ơn gọi làm con Chúa. Xin cho các bậc làm Cha luôn được sống an vui trong Thiên chức ‘Mục tử tại gia’, luôn trở thành gương sáng cho con cái, noi gương Thánh Giuse, người Cha thánh thiện trong gia đình Nagiarét.

Tại vài quốc gia có đông người Công Giáo thì Ngày Hiền Phụ được mừng vào ngày lễ kính Thánh Giuse ( người cha trong nhà ‘Thánh gia’), ngày 19 tháng Ba hằng năm. Lời cầu tổng quát ngày đó là thế này:

Lạy Thiên Chúa là Cha nhân hậu, xin chúc lành cho những người cha trên thế giới, xin hướng dẫn những người cha biết yêu thương và làm gương lành cho con cái, xin biến đổi họ trở nên những người cha như chính Chúa là Cha, xin ban cho họ tràn đầy hồng ân và kiên nhẫn trong mọi hoàn cảnh với lòng yêu thương đích thực. Amen.Sau đây là lời tri ân mẫu mực một người con hiếu thảo và ngoan đạo lên tiếng: ”Chúng ta hãy tự hào về cha yêu cha mình thật nhiều. Hãy dành cả tấm lòng cho người cha đáng kính, người đã dành cả tình yêu thương cho những đứa con từ khi chập chững cho tới khi trưởng thành. Xin Chúa trả công bội hậu cho cha con! Người sinh thành và dưỡng dục con. Ôi, Chúa ơi! Con tri ân Ngài lắm! Vì con sung sướng hơn nhiều anh chị em của con, những người đã không còn cha trong giây phút trọng đại này! Xin Chúa hãy làm người cha thân yêu của họ để họ mãi mãi ở lại trong Chúa mà cảm mến tình cha nồng ấm. Nhân ‘Ngày của Cha’ con cũng chúc Chúa và các thánh (là các Đấng đã làm cha) một ngày Father's Day vui vẻ! Con cũng xin chúc mừng cha thân yêu của con và tất cả các bậc làm cha”.

Lm. Giuse Nguyễn Văn Thư